می دونی دخترجون، وقتی می یای بهم می گی این جلسه از فلان کلاس رو غایب بودم، اومدم تو برام توضیح بدی چون توضیحات تو رو می فهمم، وقتی هم که می خوای بری می گی مریم خیلی ممنون - یعنی بین این همه دستیار اسم منو یاد گرفتی - کلی انرژی مثبت می گیرم. فکر نمی کردم حوصله و صبر معلمی داشته باشم یا دست کم اینجا وسط یه عده آدم غریب با این انگلیسی الکن از پسش بربیام. اما این بروبچ وقتی این طوری باهام رفتار می کنن به خودم امیدوار می شم. کم کم داره از تدریس خوشم می یاد. بیخود نبود استادمون می گفت نگران نباشین، بچه ها مهربونن با ناشی گریهاتون مدارا می کنن.
یکی از استادهای گروه آموزش ریاضی تازگیا یه کتاب نوشته درباره تفاوت متون آموزشی ریاضی به زبانهای مختلف. یعنی هر زبانی چه ملزوماتی داره و چطوری مفاهیم ریاضی از طریقش انتقال پیدا می کنن. تحقیق جالبیه، چون مثلن به فرض اگه چینی هم بلد نباشین، باز به عنوان یه مدرس ریاضی بد نیست بدونین تو زبون چینی مفاهیم ریاضی چطوری بیان می شن. اون وقت می تونین سر یه کلاس از دانشجوهای چینی، مطلبی رو که می خواین به انگلیسی بیان کنین اما یه جورایی به روش چینیها. ما تو ایران زیاد به این مساله برخوردیم. منابع درسی ما اغلب گنگ و نامفهوم بود چون ترجمه لغت به لغت از متن انگلیسی یا فرانسه بودن نه ترجمه مفهمومی. طرف خیلی می خواست متنو فارسی کنه یه سری لفاظی و جمله های طولانی و استعاره و ایهام چاشنی مطلب علمی می کرد و دیگه پاک نور علی نور می شد. ما تو ایران مترجم متون تخصصی نداریم. یا متخصص اون رشته هستن که از ترجمه سر در نمی یارن، یا مترجمن که از مطلب تخصصی اطلاعی ندارن. بماند که اصلن ترجمه متن علمی کار غلطیه. از این طرف هرچقدر زبانتون خوب باشه، اگه به فارسی درس خونده باشین، وقت توضیح دادنش به یه زبون دیگه پاک الکن می شین. نه به خاطر این که اصطلاحات تخصصی رو ندونین یا این حرفها. به خاطر این که روش فکر کردن به هر زبانی خاص اون زبانه. برای این که بتونین به زبان دیگه ای درس بخونین یا درس بدین، باید روش فکر کردن به اون زبان رو هم یاد بگیرین.
حالا فکرشو بکن توی کلاسی بخوای درس بدی که توش همه جور دانشجویی از هر ملیتی هست. خدایی خیلی سخت می شه. یه سری کتاب دیدم درباره نحوه اداره کلاسهای چندملیتی، چندفرهنگی و اینا. نکته های جالبی بود توش، مثلن این که سعی کنین تو مثالهایی که برای روشن شدن موضوع می زنین هیچ اشاره ای به نژاد، مذهب یا ملیت نکنین. یا این که معمولن یکی از روشهای جلب توجه دانشجوها، ایجاد رقابته اما نباید سر همچین کلاسهایی به هیچ عنوان حس رقابت ایجاد کرد. تو رفتار استادهامون دیدم اینا رو. جالبه وقتی سرکلاس دارن درس می دن، لهجه و نحوه حرف زدنشون فرق داره با وقتی که بیرون از کلاس می بیننت، یا مخصوصن وقتی دوتاشون دارن با همدیگه حرف می زنن.
خلاصه جالبه دنیای تدریس. دنیا کلن دنیای جالبیه فقط باید روحیه و قدرتشو داشته باشی که بتونی خودتو وفق بدی و به سختیهاش غلبه کنی.
پی نوشت: خدایا دوزار قدرت و روحیه نصیب ما بفرما، الهی آمین.
